Igl è in novum en l'istorgia da la Scola auta spezialisada dal Grischun (SAS Grischun): la scola auta sa reunescha cun las regiuns e fitga pe en quellas, per che la pratica e la scienza possian collavurar a moda anc pli directa. Ensemen cun acturs al lieu – la populaziun, las interpresas e la politica – vegn lavurà vid soluziuns per sfidas concretas regiunalas. «En il center stat il barat da savida e d'experientschas», di Ulrike Zika, manadra dal departament per il svilup en il territori alpin. «La collavuraziun al lieu ha la finamira da crear per la regiun ina plivalur persistenta, sociala, economica ed ecologica.»

La Surselva ha in grond potenzial
Cun la Surselva ha la SAS Grischun fatg il pass en la regiun linguistica rumantscha. Questa regiun haja in svilup regiunal fitg productiv, effizient e bain connectà, di la manadra dal departament Ulrike Zika. Il Surselva Lab vegn posiziunà regiunalmain e francà fisicamain grazia a l'infrastructura locala. El duai colliar la scienza cun la pratica. Centrala è la realisaziun da projects scientifics interdisciplinars. Cun quels vul la scola auta spezialisada animar process da midaments pussaivels e mussar las schanzas. I sa tracta per exempel da rinforzar l'economia regiunala cun sensibilisar la populaziun per ciclus regiunals, tranter auter en l'agricultura u en l'economia forestala.

Temas pussaivels per projects scientifics èn co ch'ins po promover energias regenerablas u nizzegiar las schanzas da la digitalisaziun per novs munds da viver e da lavurar. Cun integrar interpresas localas e la populaziun pon ins resguardar era lur basegns. Rudolf Büchi, responsabel per il svilup regiunal, s'exprima en quel connex sco suonda: «Cun il Surselva Lab schlargia il svilup regiunal sia funcziun classica da promover l'economia e daventa ina rait che avra perspectivas socialas ed economicas per la Surselva.» Tut las 15 vischnancas da la Surselva èn participadas al partenadi cun la SAS Grischun.

Projects da studentas e da students en la regiun
En accumpagnament da las docentas e dals docents duain las studentas ed ils students dals pli differents roms vegnir involvids intensivamain. Acturs regiunals pon incumbensar els cun l'elavuraziun da dumondas che reguardan las scienzas applitgadas per uschia eruir infurmaziuns impurtantas. Las studentas ed ils students pon da lur vart ramassar experientschas praticas e vegnan gia baud en contact cun patrunas e patruns potenzials da la regiun. Quels chattan uschia forzas da lavur fitg qualifitgadas.

Per in ulteriur barat cun la populaziun regiunala duain procurar occurrenzas u era purschidas da perfecziunament da different format. En il rom d'events regulars en la regiun duai la rait da contacts dal Surselva Lab crescher e vegnir tgirada e rinforzada. Plinavant vul ins pledentar partenarias e partenaris che vegnan en dumonda per temas da perscrutaziun. Spezialmain en connex cun ils projects scientifics realisads en Surselva èsi planisà da porscher pli savens perfecziunaments en la regiun. Quai è gia oz il cas en connex cun ils discurs davart la perscrutaziun da l'energia a Mustér. Uschia contribuescha la scola auta directamain a la creaziun da valur agiuntada en Surselva.

La cunvegna da basa è suttascritta
Ils custs d'infrastructura dal Surselva Lab surpiglia la Regiun Surselva. Il biro administrescha Livia Somerville, manadra da project scientifica a la SAS Grischun, per il mument en in pensum da 20 pertschient. Ils custs da persunal surpiglian mintgamai mez e mez la SAS Grischun e las vischnancas da la regiun. Suenter la finanziaziun da partenza da trais onns duai il Surselva Lab purtar finanzialmain sasez. La cunvegna da basa correspundenta han ils partenaris suttascrit l'entschatta da mars. Mardi, ils 10 da matg 2022, è il Surselva Lab a Glion vegnì inaugurà festivamain.

Ulteriurs detagls:

• Surselva Lab: fhgr.ch/rm/surselvalab

Citats:
Ulrike Zika, manadra dal departament per il svilup en il territori alpin e commembra da la direcziun da la SAS Grischun: «La collavuraziun al lieu ha la finamira da crear per la regiun ina plivalur persistenta, sociala, economica ed ecologica.»

Livia Somerville, manadra dal laboratori real Surselva, manadra da project scientifica, departament per il svilup en il territori alpin: «A mai statti fitg a cor ch'ils projects en Surselva na sa laschian betg mo manar dals effects sin la productivitad economica, mabain che vegnan valitadas a temp las consequenzas socialas ed ecologicas. Nus vulain accumpagnar svilups, dals quals ins sa regorda er anc l'onn 2050 cun in bun sentiment.»

Carmelia Maissen, presidenta da vischnanca dad Ilanz/Glion: «Cun il Surselva Lab promovain nus al lieu in ecosistem che collia savida externa ed interna e che raduna pitschens e gronds acturs sin il medem nivel. Quai è in terren favuraivel per crear insatge nov ch'in singul na dumagnass betg.»

Rudolf Büchi, responsabel per il svilup Regiun Surselva: «Cun il Surselva Lab schlargia il svilup regiunal sia funcziun classica da promover l'economia e daventa ina rait che avra perspectivas socialas ed economicas per la Surselva.»

Ernst Sax, president da la Regiun Surselva: «Igl è grondius che la SAS Grischun vegn pli datiers da nus e ch'ella è preschenta al lieu en la regiun. Quai dat la schanza da collavurar datiers da la pratica. Da quai pon profitar omaduas varts.»

Ulteriuras infurmaziuns:
SAS Grischun:
Ulrike Zika, manadra dal departament per il svilup en il territori alpin, commembra da la direcziun da la SAS Grischun
+41 81 286 39 09
ulrike.zika@clutterfhgr.ch

Livia Somerville, manadra da project scientifica, departament per il svilup en il territori alpin
+41 81 286 39 05
livia.somerville@clutterfhgr.ch

Regiun Surselva:
Ernst Sax, president Regiun Surselva
+41 76 433 43 71
mail@clutteresax.ch

Rudolf Büchi, responsabel per il svilup Regiun Surselva
+41 81 926 25 03
rudolf@cluttersurselva.ch

Scola auta spezialisada dal Grischun (SAS Grischun)
Sco scola auta agila metta la SAS Grischun en il center in pensar dinamic ed in agir proactiv. Cun quest mindset gida ella a furmar il futur cun curaschi ed a moda persistenta. Ella scolescha passa 2300 studentas e students a persunalitads fitg qualifitgadas e responsablas. La SAS Grischun offra purschidas da bachelor, da master e da perfecziunament en architectura, inschigneria da construcziun, Computational and Data Science, Digital Science, Management, Mobile Robotics, Multimedia Production, Photonics, Service Innovation and Design, Supply Chain Management e turissem. La scolaziun e la perscrutaziun da la SAS Grischun èn interdisciplinaras e s'orienteschan a sfidas praticas da l'economia e da la societad. La participaziun da tut las commembras e da tut ils commembers da la scola auta gida a sviluppar la qualitad e l'entira scola auta spezialisada. fhgr.ch

Regiun Surselva
La Regiun Surselva è ina corporaziun da dretg public cun atgna persunalitad giuridica. Ella cumpiglia il territori da la Val dal Rain Anteriur tranter Laax e la regiun da funtaunas dal Rain al Piz Badus cun las vals lateralas Lumnezia, Stussavgia e Medel. La Surselva cumpiglia 15 vischnancas e dumbra 21'325 abitantas ed abitants (31-12-2019).
La Regiun Surselva ha la finamira da meglierar persistentamain las cundiziuns economicas e socialas da la regiun e da promover la collavuraziun regiunala. Ella s'occupa dal svilup regiunal tenor la nova politica regiunala, però era da la planisaziun directiva regiunala, da l'allontanament, da la direcziun dal Center da formaziun Surselva (scola da commerzi, scola professiunala, scola vinavon, scola da musica, servetsch logopedic). En pli èn la curatella professiunala, l'uffizi da scussiun e da concurs e l'uffizi dal stadi civil posts da la Regiun Surselva. regiun-surselva.ch